Szczupak z szarym sosem postny
Oczyściwszy szczupaka, pokroić na kawałki, osolić na godzinę, przemyć, nadziać farszem postnym, złożonym z usiekanej ryby wyjętej z dzwonów, bułką wymoczoną w wodzie, z dodaniem w miarę pieprzu i soli, (można i trochę cebuli podsmażonej w oliwie). Tak ufaszerowaną rybę włożyć do rądla, zalać kwartą mocnego smaku wygotowanego z włoszczyzny, włożyć ją zgrabnie utresowaną, wlać szklankę wina, tyleż octu, kwaterkę oliwy, cytrynę pokrajaną w talerzyki, ćwierć funta rodzenek, kilka ziarn pieprzu, i postawić pod pokrywą na mocnym ogniu. Skoro się ryba ugotuje, wyjąć ją uważając aby nie ostudzić, nim się sos zaprawi. Dodać do niego trochę cukru i szklankę gąszczu wygotowanego z funta miękisza chleba, jednej sporej marchwi, pokrajanej w kawałki, czterech winnych jabłek, trochę tłuczonego cynamonu i goździków, zalanych wodą, ugotowanych i rozbitych w jedną massę. Skoro się sos zmieszany ze szklanką tego gąszczu ugotuje i zrobi zawiesistym, zalać nim rybę. Dla dekoracyi można zrobić wałeczki z rybnego siekania, ugotować je, pokroić w ukośne cząstki i ogarnirować półmisek. Farsz do ryby na szaro można też robić z masłem i jajami, lecz że ona zwykle się daje na kucyą, należy więc przyrządzać ją postnym sposobem.
Przepis pochodzi z książki kucharskiej
„KUCHARKA LITEWSKA”
Przepisy gruntowne i jasne
własnem doświadczeniem sprawdzone.
„W. A. L. Z. (Wincentyna A. L. Zawadzka)”
(WILNO 1881)